Het Defensie eiland
De Flevopolder, ooit vanaf 1942 drooggelegd voor de productie van voedsel in Nederland. Anno 2025 lijkt het oorspronkelijke doel van Flevoland een beetje te zijn weggezakt bij het ambtelijk bestuur. Vandaag de dag lijkt het er soms op dat Flevoland geen provincie meer is voor de productie van kwalitatief goed voedsel, maar wordt het gezien als het toekomstige ‘Defensie eiland’.
Sinds een aantal jaren is Defensie bezig te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor haar huisvesting. Denk hierbij aan de vestiging van een kazerne of munitiedepots, maar ook aan de stationering van F-35 vliegtuigen en oefengebieden voor drones. Een terechte vraag is of Flevoland wel zo’n goede plek is voor de realisatie van het ‘Defensie eiland’.De ervaring leert te zeggen dat de Nederlandse overheid participatie belangrijk vindt, maar de realisatie van eigen gemaakte plannen ook van grote betekenis vindt. De kans is zeer aannemelijk dat Defensie zal besluiten zich te vestigen in Flevoland. Pas na de keuze voor een bepaald gebied komt de positie van de grondeigenaar ter sprake.
Als er besloten wordt dat Defensie zich in een bepaald gebied gaat vestigen, wordt een andere functie dan agrarisch aan grond toegekend en zal de overheid een reden hebben om de grond of gevestigde bedrijf (al dan niet gedwongen) aan te kopen.
Dit proces wordt in de praktijk vaak een “onteigening” genoemd, al gaan aan de daadwerkelijke onteigening nog vele stappen en overleggen vooraf. De feitelijke onteigening is het besluit van een rechtbank om het eigendom af te nemen.
Het onteigeningsproces start met de overlegfase, het zogenaamde minnelijke overleg. In deze fase gaat de eigenaar in onderhandeling met de overheid om te bekijken of overeenstemming kan worden bereikt. De onderhandeling met de overheid gaat over een volledige schadeloosstelling.
Voor een onteigening moet meer worden vergoed dan alleen de waarde van de grond of van het bedrijf. In een onteigeningsprocedure moet de eigenaar namelijk volledig schadeloosgesteld worden. Dit houdt in dat de overheid alle schade moet vergoeden die geleden wordt als gevolg van een onteigening. Dit zijn naast de waarde van het bedrijf of grond ook eventuele waardevermindering, financieringsschade en inkomensschade, maar ook bijkomende kosten zoals bijvoorbeeld kosten die gemaakt moeten worden voor de verplaatsing van het bedrijf.
Uitgangspunt is in ieder geval dat de eigenaar in minimaal dezelfde vermogenspositie wordt gebracht als hij of zij voor de onteigening zat.
Het op een juiste en complete manier maken van, en onderhandeling over, de berekening van volledige schadeloosstelling is een apart specialisme. Het zorgt er namelijk voor dat de eigenaar niet 100% van de marktwaarde voor het bedrijf of de grond vergoed krijgt, maar misschien wel 110% - 130%. Uiteindelijk moet dit ervoor zorgen dat de bedreiging van het ‘Defensie eiland’ ook een kans kan worden omdat het bedrijf op een goede manier kan worden verplaatst.
Het mogelijke ‘Defensie eiland’ is niet de enige reden voor onteigening. Dit artikel is geschreven met als aanleiding de ontwikkelingen die er bij Defensie zijn en de mogelijkheid dat zij zich gaan vestigen in Flevoland. Er kunnen uiteraard ook andere argumenten zijn waardoor de overheid ruimte nodig heeft.
Geheel begrijpelijk is dat deze ontwikkelingen als bedreigingen voor uw bedrijf kunnen overkomen. Toch kan het in bepaalde situaties ook een kans zijn. Dit kan het geval zijn wanneer u bijvoorbeeld een bedrijf hebt met verouderde bedrijfsgebouwen, als u een veehouder bent die niet de juiste vergunning heeft of u zou uw bedrijf in oppervlakte willen uitbreiden. Dit kunnen redenen (en dus kansen) zijn om uw bedrijf naar een andere locatie te verplaatsen om deze kansen ook daadwerkelijk in te vullen.
Wij zijn naast agrarisch makelaar en taxateur ook specialist in onteigeningen, waarbij wij nooit voor de overheid maar altijd voor het belang van u optreden. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op als u vragen heeft over dit artikel of als u in een situatie zit waarbij onze hulp nodig is.